Schema’s bepalen hoe je kijkt naar jezelf, naar anderen en naar de wereld om je heen. Voor de manier waarop je naar jezelf kijkt en naar anderen om je heen is de kiem gelegd in je kindertijd en is verder gegroeid door hetgeen je daarna hebt meegemaakt. De zo ontwikkelde schema’s voelen vertrouwd aan. Ervaringen worden door mensen vaak zodanig aangepast dat ze de juistheid van schema’s bevestigen. Sommige mensen geven zich over aan hun schema’s en vinden manieren om de pijn die zij daardoor voelen te vermijden of uit te doven. Anderen overschreeuwen zichzelf, waardoor ze niets meer hoeven te voelen. Zij gaan bijvoorbeeld nog harder werken dan ze al deden. Ze gaan nog meer hun best doen. Er zijn zo’n 20 schema’s gevonden die in verschillende mate bij iedereen aanwezig zijn. Van deze schema’s zijn er op zijn minst twee à drie waarvan de meeste mensen last hebben.
Beter leren omgaan met moeilijke situaties
In de schemagerichte therapie wordt ook gewerkt aan het beter leren omgaan met bepaalde situaties in je leven. Dit gebeurt onder andere aan de hand van schemamodi (= meervoud van modus). Een schemamodus is een tijdelijke toestand van heftige gevoelens en het volgens een vast patroon omgaan met een bepaalde situatie in het leven. Vaak wordt een modus opgeroepen door situaties waarvoor iemand gevoelig is. Zijn kwetsbare plekken/valkuilen (de schema’s) worden geraakt. Vaak reageren mensen vanuit deze heftige emotionele toestand te fel. Ze reageren té boos of voelen zich té verdrietig, té bang of té blij. Dit kan leiden tot gedrag waar iemand uiteindelijk last van krijgt. Er zijn verschillende modi te herkennen waarvan iedereen er wel twee of meer heeft.
Inzicht krijgen is de eerste stap van je veranderingsproces
Het doel van schemagerichte therapie is je te helpen je schema’s op te sporen en te leren kijken naar hoe je deze schema’s in stand houdt.
Inzicht krijgen in de schema’s die je last bezorgen en waarom en hoe je ze in stand houdt is de eerste stap in het veranderingsproces. Vervolgens ga je leren om je schema’s uit te dagen. Je zult leren de irreële gedachten uit te dagen en te oefenen met nieuwe gedragingen. Op deze manier leer je stap voor stap de oude gewoonten waarvan je last hebt te vervangen door gewoonten waar je je prettiger bij voelt.
